Jerzy Stuhr — wykształcenie, rodzina, kariera. Wszystko, co chciałbyś wiedzieć o polskim aktorze

Jerzy Stuhr: wiek, żona, dzieci

• Nazwisko imię: Stuhr Jerzy
• Pełne imię i nazwisko: Jerzy Oskar Stuhr
• Data urodzenia: 18 kwietnia 1947
• Wiek: 74 lata
• Miejsce urodzenia: Kraków
• Miejsce zamieszkania: Kraków
• Znak zodiaku: baran
• Stan cywilny: żonaty
• Żona: Barbara Stuhr (z.d. Kóska)
• Dzieci: Maciej Stuhr (aktor), Marianna Stuhr (artystka)
• Wnuki: Matylda Stuhr, Tadeusz Stuhr, Lena Stuhr
• Wykształcenie: Uniwersytet Jagielloński (filologia polska), Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
• Zawód: aktor teatralny, aktor filmowy, reżyser, polonista
• Znany z: „Seksmisja”, „Kingsajz”, „Dekalog X”, „Obywatel Piszczyk”, „Pogoda na jutro”, „Shrek”, „Smerfy”

Życiorys i wykształcenie Jerzego Stuhra

Jerzy Stuhr przyszedł na świat 18 kwietnia 1947 roku w Krakowie. Jego rodzice nie byli związani z aktorstwem — ojciec (Tadeusz) był prokuratorem, a matka (Maria) księgową.

Mieszkał w Bielsku-Białej, gdzie ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego. Następnie przeprowadził się do Krakowa i tam w 1965 roku rozpoczął studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1972 roku zdobył dyplom PWST w Krakowie, a w 1994 roku uzyskał tytuł profesora sztuk teatralnych na Wydziale Aktorskim tej samej uczelni.

Początki kariery aktora

Swoją karierę na deskach teatru Jerzy Stuhr rozpoczął już w czasach studenckich — udzielał się w uniwersyteckim Teatrze Poezji, a po roku studiów dołączył do krakowskiego Teatru STU. Był też związany ze Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej. W tym okresie współpracował ze znanymi reżyserami (m.in. Wajdą). Jednym z pierwszych przedstawień, w których Stuhr dał się poznać szerokiej publiczności były „Dziady” (reż. Konrad Swinarski).

Debiut w filmie

Po kilku latach pracy w Starym Teatrze, w 1971 roku Stuhr zadebiutował w filmie, wcielając się w epizodyczną rolę Hieronima (syn górala kupującego kradzione drewno) w komedii muzycznej „Milion za Laurę”. Pierwszoplanową rolę odegrał dopiero w 1976 roku (Antoni Gralak — „Spokój” Krzysztofa Kieślowskiego). Umiejętności aktorskie Stuhra na tyle zachwyciły samego reżysera, że postanowił zatrudnić go przy produkcji kolejnych filmów:

• „Blizna” (asystent dyrektora Bednarza),
• „Amator” (Filip),
• „Przypadek” (działacz ZSMP),
• „Dekalog X” (Jerzy Janicki),
• „Trzy kolory. Biały” (Jurek).

W 1978 roku Jerzy Stuhr zagrał główne role w „Wodzireju” i w „Seansie”. Zagrał też rolę drugoplanową w filmie Wajdy „Bez znieczulenia”, wcielając się w postać adwokata Jerzego Porębowicza.

Praca za granicą

W latach 80. Stuhr wyjechał do Włoch, gdzie podjął pracę aktora zagranicznego. Jego wspaniałe opanowanie języka włoskiego i porywające kreacje aktorskie zostały docenione przez tamtejszą widownię. W Italii Stuhr współpracował m.in. z Giovannim Pampiglione.

Czym, poza aktorstwem, zajmował się Jerzy Stuhr?

Po zawale, który przeżył w wieku 41 lat, Jerzy Stuhr postanowił odsunąć aktorstwo na dalszy plan. W 1990 roku zaczął pracę jako rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Obecnie jest tam wykładowcą (Wydział Aktorski PWST).

W 1994 roku zajął się reżyserią. Jego debiut jako reżyser filmowy to „Spis cudzołożnic” - adaptacja powieści Jerzego Pilcha o tym samym tytule. Od 1998 roku jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej.

Stuhr to nie tylko znany aktor, reżyser i członek Europejskiej Akademii Filmowej. Jest także autorem i współautorem wielu książek (m.in. „Historie rodzinne”, „Sercowa choroba, czyli moje życie w sztuce”).

W czym grał Jerzy Stuhr?

Choć największą popularność przyniosła Stuhrowi rola Maksa Pardysa w „Seksmisji” (1983), widzowie pokochali go już wcześniej za role pracownika wojewódzkiego oddziału estrady (Lutek Danielak) w „Wodzireju” (1977) oraz nadszyszkownika Kilkujadka w „Kingsajzie” (1987).

Po przebytym zawale Stuhr w 1997 roku powrócił na duży ekran, wcielając się w pięć różnych ról (adiunkt, ksiądz, pułkownik Jerzy Matałowski, więzień, petent) w filmie obyczajowym własnej reżyserii - „Historie miłosne”. Wystąpił także m.in. w:

• „Kiler” i „Kiler-ów 2-óch” (komisarz Jerzy Ryba),
• „Pogoda na jutro” (Józef Kozioł),
• „Ga, ga: Chwała bohaterom” (Chudy, urzędnik opiekujący się więźniem Scopem),
• „Szansa” (nauczyciel historii)
• „Ćma” („Elegancki” w barze),
• „Tydzień z życia mężczyzny” (prokurator Adam Borowski),
• „Pociąg do Hollywood” (reżyser Zdzich),
• „Z biegiem lat, z biegiem dni” (aranżer wieczorów tanecznych)
• „Gwiazda Kopernika” (Paul van de Volder)

Teatr i dubbing

Jerzy Stuhr od czasów studiów związany jest z teatrem. W latach 1972 - 1992 pracował jako aktor w Teatrze im. Modrzejewskiej w Krakowie. Grał też w Teatrze Ludowym.

Poza aktorstwem Stuhr zajmuje się dubbingiem. Podkładał głos m.in. postaci Osła ze „Shreka”, Gargamelowi ze „Smerfów”, Mushu z „Mulan”, czy Rafiki z „Króla Lwa”.

Nagrody i wyróżnienia przyznane Jerzemu Stuhrowi

Jerzy Stuhr jest niewątpliwie jednym z najgenialniejszych polskich aktorów. Za całokształt twórczości filmowej doceniono go na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki w Łodzi, a na Festiwalu Filmów w Sandomierzu przyznano mu tytuł „Aktora NieZwykłego”.

Za wyreżyserowane „Historie miłosne” Stuhra doceniono na 54. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Z kolei za „Tydzień z życia mężczyzny” została mu przyznana Nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Otrzymał także następujące nagrody:

• Nagroda Specjalna Jury na Festiwalu w Gdyni,
• Nagroda Aktorska na Festiwalu w Gdyni,
• Nagroda Fundacji Kultury Polskiej za wspaniałe dzieła teatralne i filmowe,
• Nagroda Publiczności na 1. Festiwalu Sztuk Przyjemnych w Łodzi,
• Nagroda Specjalna dla Polskiego Artysty na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych w Łodzi,
• Nagroda im. Roberta Bressona,
• Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej, osiągnięcia w twórczości artystycznej i działalności pedagogicznej
• Laur Krakowa XXI wieku.

Jerzy Stuhr a polityka

Aktor otwarcie krytykuje rządy Prawa i Sprawiedliwości m.in. za uniemożliwianie mu pracy w TVP i blokowanie emisji jego filmu (m.in. „Obywatel”). Jak wspomina Stuhr w wywiadzie dla WP z 2017 roku:

W programie Tomasza Lisa Stuhr określił wyborców PiS mianem „potomków chłopów folwarcznych”, co zostało ostro skrytykowane przez przedstawicieli tej partii. Marszałek Senatu Karczewski następująco ocenił jego wypowiedź:

Życie prywatne aktora

Od 1971 roku Stuhr jest w związku małżeńskim ze skrzypaczką Barbarą Kóską, z którą spędził dzieciństwo w Bielsko-Białej. W 1975 roku przyszedł na świat ich syn Maciej, który także zajmuje się aktorstwem, a 7 lat później córka Marianna.

W wieku 41 lat Stuhr przeszedł zawał serca, o czym opowiada jego autobiograficzna książka „Sercowa choroba, czyli moje życie w sztuce”. W 2011 roku zachorował na raka krtani, a pięć lat później miał kolejny zawał serca. W 2020 roku przeszedł udar mózgu.