POLSKA I ŚWIAT To, co najważniejsze
Ofensywa talibów w Afganistanie
Kim są talibowie?
Talibowie to ugrupowanie islamistyczne założone w 1994 r. Dwa lata później przejęli oni władzę w kraju. Wprowadzili surowe prawo, według którego kobiety nie mogły się ani uczyć, ani pracować. Zakazana została rozrywka, począwszy od słuchania muzyki po oglądanie telewizji.Amerykańskie wojska wycofują się z Afganistanu
Jakie jest tło ofensywy talibów? 29 lutego 2020 delegacje Talibanu i USA podpisały w stolicy kraju Katar porozumienie, w myśl którego zagraniczne wojska miały stopniowo wycofać się z Afganistanu.
Prezydent Donald Trump zapowiedział, że będzie to miało miejsce w ciągu 14 miesięcy, a jego następca prezydent Joe Biden przedłużył termin do końca 31 sierpnia 2021.
Czas, żeby Biden podał się do dymisji za to, że pozwolił na to, co się stało w Afganistanie, za kolejną falę covidu, katastrofę na południowej granicy oraz za zdewastowaną gospodarkę - oceniał decyzję swojego następcy Donald Trump.
Ofensywa talibów
Swoją ofensywę talibowie rozpoczęli w maju 2021 roku. Jednym z pierwszych celów ich ataku była zapora wodna w pobliżu Kandaharu. Zdetonowali także ładunki wybuchowe podłożone w podkopie pod bazą wojsk rządowych w Balabolouk. Zginęło wtedy 20 żołnierzy, a w prowincji Baghlan stu kolejnych poddało się talibom.
Kolejne zdarzenia mające wpływ na zmiany, jakie zaszły w Afganistanie, bo tym, jak amerykańskie wojsko zaczęło opuszczać kraj to m.in. potrójny zamach bombowy, który miał miejsce w szkole dla dziewcząt w Kabulu. Rząd oskarżył o niego talibów.
W ciągu niespełna tygodnia talibowie przejęli kontrolę nad 12 z 34 stolic afgańskich prowincji.
Dlaczego ofensywa talibów była tak szybka?
Obserwatorzy obserwujący zdarzenia w Afganistanie ocenili, że afgańskiej armii brakowało sprzętu, zaopatrzenia i szkoleń. Portal Onet pisał:
To wpływało na coraz to niższe morale żołnierzy, którzy czując, że afgański rząd nie spełnia ich oczekiwań, nie chcieli narażać siebie i swoje rodziny na niebezpieczeństwo. Według doniesień medialnych gotowość Afgańczyków do walki nieraz również pozostawiała wiele do życzenia. Mimo wszystko dynamika talibskiej ofensywy zaskoczyła cały świat.
Upadek stolicy Afganistanu
15 sierpnia talibowie wkroczyli do Kabulu, stolicy Afganistanu. W Kabulu nie toczono walk, a przywódcy talibów nakazali nie atakować nikogo, z tym żołnierzy, którzy pozostali w stolicy Afganistanu.
Ich delegacja udała się natomiast do siedzib rządu z zamiarem przyjęcia kapitulacji rządu. Okazało się, że prezydent Aszraf Ghani uciekł do Tadżykistanu. Nieco wcześniej afgańscy urzędnicy podali, że talibowie zajęli Chost, stolicę prowincji o tej samej nazwie.
Powstaje rząd talibów
Rzecznik talibów powiedział wówczas, że otrzymali oni rozkaz, by pozostać u bram Kabulu i nie wkraczać do miasta. Mówił, że nie chcą krzywdzić ani zabijać „niewinnych afgańskich cywilów”.
Z przejętego studia talibowie zapewniali również o pokojowych zamiarach, amnestii dla dotychczasowych przeciwników i osób współpracujących z międzynarodową koalicją. Obiecywali zapewnienie bezpieczeństwa i poszanowanie praw kobiet „w ramach prawa islamskiego”.
Ich ofensywa spowodowała, że kolejne kraje podjęły ewakuację pracowników ambasad z Afganistanu. Taką decyzję podjęły m.in. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Kanada i wiele innych państwa.
Interwencja ONZ
Do przerwania ofensywy w Afganistanie wezwał talibów sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres:
Jestem głęboko zaniepokojony doniesieniami, że talibowie nakładają surowe ograniczenia praw człowieka na obszarach, które kontrolują. Skierowanie ataków na ludność cywilną stanowi poważne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego i jest równoznaczne ze zbrodnią wojenną.
Z kolei afgańskie władze informowały, że prowadzą "międzynarodowe konsultacje" i nie pozwolą, by "osiągnięcia ostatnich 20 lat" zostały zmarnowane.