Czarny poniedziałek — jak doszło do krachu na nowojorskiej giełdzie? Przyczyny, Black Monday, czarny poniedziałek 1987

Co wydarzyło się w czarny poniedziałek?

19 października 1987 r. to dzień określany jako czarny poniedziałek. Był to największy do tamtego czasu spadek procentowy w historii, indeksu giełdy nowojorskiej Dow Jones Average. Wskaźnik gwałtownie spadł o 508 punktów, czyli 22%. Wraz z nim zanotowano spadki indeksów giełdowych na całym świecie. Do końca miesiąca giełda w Hongkongu spadła o 45,8%, w Australii o 41,8%, w Hiszpanii o 31%, w Kanadzie 22,5%, a w Wielkiej Brytanii o 26,4%.

Przyczyny Czarnego Poniedziałku

Przyczyny krachu na giełdzie można upatrywać w długotrwałym trendzie wzrostowym cen papierów wartościowych. Od sierpnia 1982 r. do sierpnia 1987 r. indeks DJIA wzrósł z 776 do 2722 punktów, co więcej tylko w okresie od stycznia do sierpnia 1987 r. zanotowano wzrost o 44%. Takie same tendencje obserwowane były również na innych światowych giełdach.

Jednocześnie, poza wysokimi cenami akcji, obserwowano negatywne zjawiska w amerykańskiej gospodarce. Wartość dolara była wyjątkowo niska, a inflacja rosła. Bezpośredni wpływ na spadek wartości dolara i widmo spadku akcji miały ogłoszone 14 października przez Departament Stanów Zjednoczonych dane o wysokim deficycie handlowym oraz nowa ustawa przedstawiona w Izbie Reprezentantów. W związku z tymi wydarzeniami wskaźnik DJIA znacząco spadł.

Czym jest indeks DJIA?

DJIA, czyli indeks Dow Jones Industrial Average to jeden z najważniejszych indeksów akcji na amerykańskiej giełdzie papierów wartościowych New Your Stock Exchange. Obecnie, w jego skład wchodzi 30 największych amerykańskich przedsiębiorstw, są to m.in.: Apple, Nike, Boeing, Pfizer, Visa, Coca-Cola Company czy Microsoft Corporation. Podczas pierwszej publikacji indeksu w maju 1896 r. kurs indeksu wynosił 40,94 punktów, a w jego skład wchodziły akcje 12 spółek.

Co po czarnym poniedziałku?

Mimo że w następnych dwóch dniach notowania DJIA wzrosły, do poziomu z sierpnia 1987 r. udało się wrócić dopiero w sierpniu 1989 r.

Po czarnym poniedziałku wprowadzone zostały narzędzia, które miały zapobiec kolejnym krachom. Ustalono progi spadku 7%, 13% i 20%. Gdy osiągnięty został pierwszy poziom, obrót akcji wstrzymywany był na 15 min, drugi poziom na 60 min, a trzeci poziom — do końca tego dnia.