Feminizm w pigułce

Czym właściwie jest feminizm?

Słowo "feminizm" bywa błędnie rozumiane. Zdaniem wielu to nic innego, jak nienawiść do mężczyzn. Nie ma nic bardziej mylnego! Feminizm to wiara w równość mężczyzn i kobiet. Zgodnie z tą ideą żadna z płci nie powinna być traktowana z większym (lub mniejszym) szacunkiem niż druga.

Wiele osób nadal uznaje się, że rolą kobiet jest zajmowanie się domem, a mężczyzn — utrzymywanie rodziny. Feminizm to rezygnacja z jakichkolwiek nierówności. Feminizm to równe szanse i możliwości dla obu płci.

Przekonania feministek

Choć feministki reprezentują różne przekonania polityczne i kulturowe, ich cel w rzeczywistości jest wspólny. To walka o prawa kobiet i równouprawnienie obu płci. Feminizm w szczególności dotyczy:

• praw społecznych
• praw politycznych
• praw ekonomicznych

Feministki działają zatem na rzecz kobiet, chcąc równego traktowania i szans, aby móc osiągać podobne możliwości w różnych dziedzinach, jak w przypadku mężczyzn.

Głównym celem feminizmu jest stworzenie takiej sprawiedliwości, która sprawi, że wszyscy będą mieć równe prawa i szanse bez względu na czynniki takie, jak płeć, tożsamość płciowa, narodowość, pochodzenie społeczne, orientacja seksualna, religia, czy przekonania polityczne.

Znane feministki w Polsce i na świecie

W Polsce wiele kobiet otwarcie deklaruje poglądy feministyczne. Walczą z dyskryminacją, zwracają uwagę na seksualność kobiet i sprzeciwiają się działaniom rządu na szkodę kobiet. To m.in.:

• Kazimiera Szczuka
• Maria Czubaszek
• Martyna Wojciechowska
• Hanna Bakuła
• Maria Janion
• Agata Młynarska
• Maja Ostaszewska
• Anja Rubik

Zacięta walka o równe prawa toczy się nie tylko w naszym kraju. Znane na świecie feministki to na przykład Beyonce, czy Emma Watson. Aktorka tak mówi o feminizmie:

Z feminizmem utożsamiają się także mężczyźni (m.in. aktor Joseph Gordon-Levitt, wokalista Pearl Jam Eddie Vedder, czy muzyk John Legend).

Historia feminizmu w skrócie

Choć sam feminizm stał się popularny dopiero w XIX wieku, pierwsza z kobiet postulujących równość płci żyła w XIV wieku. Była to Christine de Pisan — francuska pisarka, a zarazem pierwsza zawodowa literatka w Europie. Obecnie uznaje się, że była ona pierwszą feministką w historii.

Inną kobietą, która przyczyniła się do poszerzenia idei feminizmu na świecie, była francuska dramatopisarka — Olympe de Gouges. Wzorując się punkt po punkcie na Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, wydała ona Deklarację Praw Kobiety i Obywatelki. Autorka w ten sposób chciała wskazać na porażkę rewolucji francuskiej, w której dostrzegła wyłącznie równouprawnienie mężczyzn.

Ograniczone prawa kobiet na świecie

Przez większość historii życie kobiet zamieszkujących Zachód było ograniczone do czterech ścian. Natomiast życie publiczne zarezerwowane było dla płci przeciwnej. W średniowiecznej Europie kobiety nie miały prawa kształcić się, a nawet posiadać własności prywatnej. Francuzki pod koniec XIX wieku były zmuszane do noszenia nakrycia głowy. W tym okresie w niektórych częściach Niemiec kobiety mogły być nawet przedmiotem handlu.

Początki XX wieku nie okazały się bardziej przychylne dla kobiet. W Europie i w większości Stanów Zjednoczonych kobiety nie mogły brać udziału w głosowaniu, sprawować urzędów, ani prowadzić interesów bez męskiego przedstawiciela. Bez zgody męża kobiety nie mogły sprawować kontroli nawet nad własnymi dziećmi, nie wspominając o pozbawieniu ich możliwości wykonywania przeważającej liczby zawodów.

Choć równość praw kobiet i mężczyzn uznano za podstawowe prawo w 1957 roku (Traktat Rzymski), w wieku krajach na świecie taki stan rzeczy jest wciąż aktualny. Nic dziwnego, że feminizm jest tak popularny.

Trzy fale feminizmu

Trzy fale feminizmu odzwierciedlają trzy typy poglądów feministycznych. Poznaj główne różnice między nimi.

Pierwsza fala feminizmu

W tak zwanej pierwszej fali o prawa kobiet walczyły m.in. amerykańskie oraz angielskie sufrażystki w latach 1840 - 1920. Działaczki poruszały głównie tematy reformy prawa wyborczego i rodzinnego. Równie ważne były dla nich warunki ekonomiczne, w jakich żyją kobiety.

W 1893 roku ich wysiłki zostały docenione przyznaniem prawa wyborczego kobietom z Nowej Zelandii. Dopiero po 25 latach uzyskały je również Brytyjki, a po kolejnych 2 - Amerykanki. W Polsce kobiety uzyskały pełne prawa wyborcze w 1918 roku.

Druga fala feminizmu

Druga fala feminizmu swoim zasięgiem objęła głównie Stany Zjednoczone i część Europy Zachodniej. Aktywistki z lat 60. i 70. XX wieku poruszały tematy:

• równouprawnienia na rynku pracy
• prawa do aborcji
• kobiecej seksualności

Trzecia fala feminizmu

Feminizm trzeciej fali trwał od lat 80 XX wieku. Działaczki zwracały uwagę na kwestie rasowe, podziały religijne i ekonomiczne.

W tym czasie powstały różne odłamy feminizmu, np. feminizm lesbijski, czy feminizm trzecioświatowy.

Czwarta fala feminizmu

Temat feminizmu powrócił około 2012 roku, gdy zaczęto wykorzystywać media społecznościowe (Facebook, Instagram, YouTube, Twitter, Tumblr), aby szerzyć świadomość wśród społeczności o braku równości między płciami. Feminizm czwartej fali to przede wszystkim sprzeciw wobec:

• molestowania seksualnego kobiet
• przemocy względem kobiet