POLSKA I ŚWIAT To, co najważniejsze
Neutralność klimatyczna — cel na 2050 r. Neutralność klimatyczna UE, budownictwo, neutralność emisyjna
Czym jest neutralność klimatyczna?
Neutralność klimatyczna to ograniczenie emisji CO2 w możliwie największy sposób w przemyśle, transporcie oraz energetyce, a także zrównoważenie emisji. Jeśli natomiast nie ma możliwości ograniczenia emisji dwutlenku węgla, konieczne jest takie działanie, które zwiększy pochłanianie dwutlenku węgla.
Idea neutralności klimatycznej została wprowadzona w porozumieniu paryskim w 2015 r., 197 państw zgodziło się na ograniczenie wzrostu temperatury na świecie. Zobowiązały się one, że będą dążyły do
Równowagi pomiędzy antropogenicznymi emisjami ze źródeł a ich usuwaniem przez pochłanianie gazów cieplarnianych
Realizacja celu neutralności klimatycznej
Sam cel to duże wyzwanie cywilizacyjne, które wymaga współpracy jak największej ilości państw. By osiągnąć neutralność klimatyczną, konieczne jest przede wszystkim odejście od wykorzystywania paliw kopalnych w produkcji energii. W wielu państwach taka zmiana to silna ingerencja w obecny sposób funkcjonowania sektora energetycznego. Poza tym niezbędna jest zmiana wśród obywateli, odejście od kultury konsumpcjonizmu ma ogromne znaczenie dla globalnego ocieplenia i emisji gazów cieplarnianych. Do osiągnięcia neutralności klimatycznej konieczne jest zaangażowanie nie tylko branży energetycznej, ale także rolnictwa, transportu, gospodarki odpadami i sektora komunalnego, a także wielu innych branż.
Deklaracja neutralności klimatycznej Unii Europejskiej
Unia Europejska zadeklarowała osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Niektóre państwa członkowskie poinformowały jednak o możliwości realizacji celu neutralności klimatycznej wcześniej. Dla przykładu Norwegia mówi o zerowej emisji w 2030 r., Finlandia w 2035 r. a Austria w 2040 r. Ponadto Ursula von der Leyen - szefowa Komisji Europejskiej, zaproponowała zwiększenie wcześniejszego celu redukcji emisji z 40% do 55%, co spotkało się z akceptacją uczestników szczytu budżetowego Unii Europejskiej.
Komisja Europejska zaproponowała również rozszerzenie systemu handlu emisjami na budownictwo. Redukcja emisji w tym sektorze jest bardzo niska, ponadto wiele budynków jest nieefektywnych energetycznie. Takie zmiany wiążą się też z kosztami dla gospodarstw domowych, które korzystają z paliw kopalnych w ogrzewnictwie.
Neutralność klimatyczna a Polska
W Polsce sytuacja jest o tyle trudna, że obecnie zatrudnienie w górnictwie znajduje około 80 tys. osób. Likwidacja kopalń wiąże się jednoznacznie z utratą pracy i jednocześnie z koniecznością pomocy od państwa. Aby spełnić wymagania stawiane przez Unię Europejską, należy zastąpić paliwa kopalne, przeprowadzając transformację energetyczną. W Polsce nie ma konkretnego planu na to, czym zastąpić węgiel, rozwija się jedynie fotowoltaika, brak jest zachęt do tworzenia przykładowo elektrowni wiatrowych.
Polityka energetyczna Polski
Istnieją programy rządowe, które mają zachęcać mieszkańców kraju do zaangażowania na rzecz klimatu. Program "Mój prąd" to dopłaty do inwestycji w fotowoltaikę, "Czyste powietrze", dopłaty do likwidacji starych kotłów grzewczych, a "Moja woda" dopłaty do inwestycji w instalacje do odprowadzania deszczówki.
Dużym problemem w polskiej transformacji są wysokie koszty, jakie łączą się z działaniem na rzecz neutralności klimatycznej. Okazuje się, że dla Polski cel neutralności klimatycznej do 2050 r. jest niemożliwy. Na stronie rządowej możemy przeczytać wytłumaczenie:
Od początku dyskusji o neutralności klimatycznej Rząd RP podkreśla, że choć ewolucja gospodarki i energetyki jest w naszym interesie, to jednak musi odbywać się ona w sposób bezpieczny dla obywateli, gospodarki i państwa. Podniesienie/przyspieszenie zobowiązań redukcyjnych UE musi wiązać się ze szczegółowym określeniem podziału ciężarów redukcyjnych między państwa członkowskie i branże gospodarki. Co więcej, wymaga to również szczegółowo opisanych instrumentów kompensacji dla najbardziej narażonych branż, regionów i krajów, a także wskazania odpowiednich narzędzi realizacji celów. Polska dąży do osiągnięcia neutralności klimatycznej we własnym czasie.
Mimo oficjalnego stanowiska rządu największe polskie firmy jak PGE — największa w Polsce firma energetyczna i Orlen — największa polska spółka rafineryjna, już teraz deklarują, że do 2050 r. osiągną neutralność emisyjną. Strategia spółki Orlen opiera się na czterech filarach: efektywności energetycznej produkcji, zero emisyjnej energetyce, paliwach przyszłości i zielonym finansowaniu. Poza gigantami polskiego rynku także inne firmy deklarują, że są w stanie ten cel osiągnąć.