ARKADIUSZ ZIOLEK/East News

Trybunał Konstytucyjny - historia, kompetencje, najważniejsze orzeczenia. Wszystko, co chcesz wiedzieć

Trybunał Konstytucyjny (w skrócie TK) to organ władzy sądowniczej, utworzony w 1982 roku. Najważniejszym zadaniem TK jest kontrola prawa i sprawdzanie, czy jest ono zgodne z Konstytucją. W skład instytucji wchodzi 15 sędziów, a prezes powoływany jest przez prezydenta RP. W ostatnich latach najwięcej emocji wzbudziło orzeczenie Trybunały Konstytucyjnego w sprawie aborcji.

Trybunał Konstytucyjny - historia

Trybunał Konstytucyjny założono w 1982 roku, a swoją działalność orzeczniczą ten organ rozpoczął cztery lata później. Pierwszy historyczny wniosek dotyczył użytkowania gruntów wieczystych. Początkowo pozycja TK była mocno ograniczona, ze względu na panowanie władzy ludowej w czasie PRL.

Po transformacji w 1989 roku Trybunał Konstytucyjny uzyskał nowe prawo - odtąd mógł samodzielnie tworzyć nowe ustawy. Liczba sędziów TK wzrosła także z 12 do 15, a kadencja została wydłużona z 8 do 9 lat.

Zadania i kompetencje TK

Trybunał Konstytucyjny to organ samodzielny, który ma być niezależny od władzy politycznej oraz orzeczeń sądów. Do najważniejszych zadań TK można zakwalifikować:

  • kontrola norm, a więc sprawdzanie, czy konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zgadza się z aktami normatywnymi,
  • orzekanie w sprawach skarg konstytucyjnych,
  • rozwiązywanie spraw dotyczących funkcjonowania i zadań prezydenta RP.

Zgodnie z przepisami Trybunał Konstytucyjny orzeka w następujących sprawach:

„1. zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,
2. zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
3.zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
4.zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
5.skargi konstytucyjnej"

Należy zaznaczyć, że wszystkie orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą, a tym samym są ostateczne. Każde orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym RP. Wnioskodawcą w różnych sprawach mogą być różne podmioty, w tym też organy z jednostek samorządu terytorialnego.

Jakub Kaminski/East News

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego

Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów, a prezesa Trybunału Konstytucyjnego powołuje prezydent RP z kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie, którzy należą do TK, nie mogą prowadzić działalności publicznej, ani też nie mogą należeć do partii politycznych.

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego - kryzys

Od 2015 roku trwa kryzys związany z Trybunałem Konstytucyjnym, związany z jego orzeczeniami. Zgodnie z podejściem niektórych obserwatorów doszło do naruszenia ładu konstytucyjnego, czego konsekwencją były protesty i strajki.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji

Wyrok w sprawie aborcji z 22 października 2020 roku, został opublikowany 27 stycznia 2021 roku. Zgodnie z tym orzeczeniem aborcja nie będzie dozwolona nawet w przypadku „ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu". Konsekwencją wyroku były ogólnopolskie strajki.

Autor:
redaktor depesza.fm
Wydawcą depesza.fm jest Digital Avenue sp. z o.o.
Obserwuj nas na
Udostępnij artykuł
Facebook
Twitter
Następny artykuł