Jak napisać testament? O czym warto pamiętać? Praktyczne wskazówki dla każdego
Testament jest jedynym sposobem na to, żeby konkretna osoba mogła rozdysponować własnym majątkiem na wypadek śmierci. Jeżeli zmarły nie zostawił po sobie dokumentu, wtedy w życie wejdzie dziedziczenie ustawowe, a majątek trafi do rodziny zgodnie z zasadami, które można znaleźć w Kodeksie Cywilnym.
Testament sporządzony w odpowiedni sposób znacznie ułatwi proces dziedziczenia, a istotne jest to, że tak naprawdę można go przygotować zaledwie w ciągu kilku minut.
Napisać oraz odwołać testament może człowiek, który dysponuje pełną zdolności do czynności prawnych. W przypadku tego dokumentu bardzo ważne jest to, żeby został on opatrzony czytelnym podpisem pod tekstem. Jeżeli zabraknie tego elementu - całość będzie nieważna.
Rodzaje testamentów
Sporządzenie testamentu może być zrealizowane na wiele różnorodnych sposób. To dobra wiadomość, ponieważ daje poszczególnym osobom możliwość łatwego i szybkiego napisania dokumentu. Wyróżnić można:
- testament notarialny, który jest przygotowywany przez notariusza,
- testament własnoręczny, pisany samodzielnie przez spadkodawcę,
- testament ustny, który wygłasza się w obecności trzech świadków w sytuacji, gdy zachodzi obawa o nagłą śmierć,
- testament allograficzny, wygłaszany w obecności dwóch świadków oraz urzędnika, jest spisywany na protokole, a następnie podpisywany.
W szczególnych okolicznościach mogą być również sporządzone inne rodzaje testamentów, np. wojskowe albo przygotowane na statku.
Co powinien zawierać testament?
Do sporządzenia testamentu potrzeba odpowiedniej wiedzy, a najlepiej gotowego wzoru. Jest to ważne, ponieważ sprawi, że jego podważenie nie będzie możliwe. Przede wszystkim w treści testamentu konieczne jest wskazanie spadkobierców. Są to osoby, które otrzymują prawo do dysponowania majątkiem osoby zmarłej. Można wyszczególnić składniki majątku lub napisać jedno zdanie o treści:
Powołuję do całości spadku po mnie moje dzieci: Kamilę Kowalską oraz Zbigniewa Kowalskiego.
Oczywiście dokument musi być również opatrzony datą, a także podpisem. Powyższe zdanie można z kolei napisać odręcznie na zwykłej kartce.
Warto jednak odpowiednio przygotować testament własnoręczny. Można w nim również wskazać:
- zapis oraz zapis windykacyjny,
- polecenie,
- powołać wykonawcę testamentu,
- wydziedziczyć poszczególne osoby.
Co ważne, jeżeli w dokumencie zabraknie daty, wcale nie spotka się to z wątpliwościami, co do zdolności spadkodawcy czy nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego. Bardzo ważne jest jednak to, że sporządzenie go wspólnie z małżonkiem albo inną osobą będzie wywoływać nieważność testamentu. Dokument powinien być zatem przygotowane przez jedną osobę, która posiada zdolność do czynności prawnych.
Czy testament można podważyć?
Każda osoba powinna wiedzieć o tym, że testament można podważyć. Dotyczy to zarówno deklaracji pisemnych, jak i ustnych. To dlatego poleca się sporządzenie dokumentu u notariusza, ponieważ jego unieważnienie jest w takim przypadku najtrudniejsze. W końcu jest to osoba, w której obowiązku leży zadbanie o to, żeby klient sporządzający testament był świadomy, a także działał zgodnie ze swoją wolą, bez jakiegokolwiek przymusu.
Co z zachowkiem?
W polskim prawie istnieje tzw. zachowek. Jeżeli konkretne osoby, np. dzieci spadkodawcy nie zostały powołane w testamencie, wcale nie oznacza, że niczego nie otrzymają. Mogą z powodzeniem ubiegać się o zachowek, jeżeli nie zostały uprzednio wydziedziczone! Spadkodawca może w testamencie napisać o tym, że chce pozbawić daną osobę możliwości dziedziczenia po nim. Ważnym elementem jest jednak to, aby wskazać przyczynę swojej decyzji. W przeciwnym razie ta decyzja również może zostać podważona.
Co ważne, wydziedziczenie dziecka nie skutkuje tym, że z zachowku nie będą mogły skorzystać jego dzieci, a więc wnuki spadkodawcy. Sporządzenie dokumentu może okazać się zatem w niektórych przypadkach dość skomplikowane, a więc zawsze warto skorzystać z pomocy notariusza, który wytłumaczy wszelkie niejasności.
