Papier wartościowy - czym są papiery wartościowe oraz jakie rodzaje można znaleźć na rynku?
Czym jest papier wartościowy?
Potwierdzają, a także gwarantują prawa majątkowe. Papiery wartościowe mogą przybierać różną formę. Kojarzą się głównie z tą materialną, ale coraz częściej są po prostu elektronicznym zapisem. Jeżeli właściciel chce sprzedać lub spieniężyć konkretną rzecz, musi najpierw okazać dokument jej posiadania, a więc właśnie papier wartościowy. Są to instrumenty finansowe, które pozwalają na inwestowanie własnego kapitału, np. na Giełdzie Papierów Wartościowych.
Ten sposób inwestowania gotówki cieszy się niezmienne od wielu lat bardzo dużym zainteresowaniem wielu inwestorów, choć mogą oni również postawić na zakup nieruchomości, złota czy dzieł sztuki.
Jakie są rodzaje papierów wartościowych?
Na polskim rynku jest wiele rodzajów papierów wartościowych. Można je podzielić m.in. ze względu na ich okres ważności:
- papiery krótkoterminowe, których okres realizacji wynosi mniej niż jeden rok,
- długoterminowe, które można zrealizować przez czas dłuższy niż jeden rok.
Tego typu instrumenty finansowe można z powodzeniem podzielić również na:
- papiery wskazujące wierzytelność finansową, a więc np. czeki, weksle, obligacje skarbowe, bony skarbowe,
- uprawnienia do udziałów w spółce, a zatem np. akcje oraz certyfikaty inwestycyjne,
- uprawniające do zarządzania konkretnymi towarami, np. konosamenty.
Najczęściej występujące papiery wartościowe
Na polskim rynku mamy do czynienia z różnorodnymi papierami wartościowymi. Wśród najpopularniejszych można wyróżnić:
- akcje,
- obligacje,
- czek,
- weksel,
- listy zastawne,
- bony skarbowe,
- konosament,
- list hipoteczny,
- certyfikaty inwestycyjne.
Od 2018 roku wszystkie rodzaje papierów wartościowych, poza wekslami, należy rejestrować w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych.
Akcje i obligacje
Akcje dają inwestorom prawo do udziału w określonej spółce akcyjnej. W takiej sytuacji kapitał jest dzielony na liczbę wyemitowanych akcji, a następnie sprzedawany akcjonariuszom. Ostatecznie oznacza to, że konkretna osoba staje się w pewnej części właścicielem spółki. Na rynku można wyróżnić:
- akcje imienne, których posiadaczami są najczęściej tylko założyciele spółki,
- akcje na okaziciela, które stanowią przedmiot obrotu na giełdzie i mogą łatwo zmieniać nabywcę,
- zwykłe, których właściciele mogą uczestniczyć w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, mają prawo głosu, a także udział w zyskach spółki, a nawet prawo zakupu nowych akcji,
- uprzywilejowane, które dotyczą jedynie akcji imiennych.
Obligacje mają z kolei charakter wierzycielski, a nie udziałowy. Najłatwiej jest to porównać do pożyczki. Ich posiadacz, otrzymuje od emitenta określone oprocentowanie, a w konkretnym czasie, dostaje zwrot wartości nominalnej. Powszechnie uznaje się, że obligacje charakteryzują się niższym ryzykiem inwestycyjnym.
Czy papiery wartościowe można sprzedać?
Jak najbardziej. Trzeba jednak liczyć się z tym, że zbycie papierów wartościowych wiąże się z koniecznością zapłacenia podatku dochodowego w wysokości 19%. Ważnym aspektem jest to, że dochodem jest różnica pomiędzy sumą przychodów, a kosztami nabycia konkretnych papierów. Osoba, która zdecyduje się na ich sprzedaż, musi złożyć deklarację PIT-38 w Urzędzie Skarbowym.
Inwestycje w papiery wartościowe
Jeżeli chcesz inwestować w papiery wartościowe, przede wszystkim powinieneś skupić się na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Jest to bezpieczny sposób na ich zakup oraz zbycie. Transakcje prowadzone w tym miejscu są zgodne z prawem. Każda osoba, która jest zainteresowana rozpoczęciem inwestycji, powinna najpierw założyć rachunek inwestycyjny. Można to zrobić w banku albo biurze maklerskim.
Każdy zainteresowany, musi liczyć się z tym, że inwestycja na giełdzie powinna być poprzedzona skrupulatnym poszerzaniem swojej wiedzy. Inwestor powinien obserwować rynek przez długi czas, zanim zdecyduje się na zakup określonych papierów wartościowych. Może on również postawić na konsultację ze specjalistami w tym zakresie, ponieważ pozwoli to uniknąć przykrych rozczarowań.
Warto również pamiętać o tym, że to najczęściej od polityki monetarnej i fiskalnej państwa jest często uzależnione to, czy większość inwestycji w papiery wartościowe jest opłacalna. Jest to zatem dość skomplikowany proces.
