Pluralizm polityczny -na czym polega, czy pojawia się w Konstytucji? Wszystko, co chcesz wiedzieć
Zasada pluralizmu politycznego
Na wstępie warto zaznaczyć, że samo słowo „pluralizm" oznacza wielość, a także różnorodność, a więc odnoszona jest najczęściej do demokracji oraz poszanowania różnic między ludźmi. Zasada pluralizmu politycznego zakłada wolność tworzenia partii politycznych i równorzędnej rywalizacji między nimi w zróżnicowanym społeczeństwie demokratycznym.
Pluralizm polityczny odnosi się więc do istnienia wielu różnych partii politycznych, a także działania legalnej opozycji.
Zasada pluralizmu politycznego wywodzi się przede wszystkim z idei wolności jednostki. Z kolei przeciwieństwem pluralizmu politycznego jest monopolizacja władzy, która pojawia się przede wszystkim w koncepcjach socjalistycznych.
W systemie demokracji pluralistycznej uznaje się, że społeczeństwo składa się z jednostek i grup, dążących do realizacji swoich interesów. Często dochodzi do rywalizacji różnych grup społecznych, zwłaszcza w odniesieniu do władzy.
Systemy partyjne powinny jednak funkcjonować zgodnie z pewnymi regułami a więc wyznawać zasady pluralizmu politycznego, wolnej gry sił politycznych oraz legalnej opozycji .
Pluralizm polityczny w Konstytucji
Zasadę pluralizmu politycznego wprowadzono także w Konstytucji RP.
Zgodni z art 11 ust. 1 Konstytucji:
„Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.”
Dodatkowo artykuł 12 wskazuje na to, że:
„Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.”
Ograniczenia
Zgodnie z Konstytucją RP z pluralizmem politycznym związane są pewne ograniczenia. Dotyczą one przede wszystkim tych partii i grup, które niosą ze sobą ideologię faszystowską, nazistowską, komunistyczną lub totalitarną. Dodatkowo ograniczenia mogą dotknąć grup niosących nienawiść do pewnych osób w społeczeństwie.
Pluralizm polityczny w odniesieniu do partii politycznych
Pluralizm polityczny odnosi się w dużym stopniu do działania partii politycznych, jednak tylko tych działających legalnie i respektując obowiązujące reguły demokratyczne. Tym samym zasada pluralizmu politycznego wskazuje na to, że wszystkie partia powinny być równe i powinny mieć prawo do rywalizacji, bez stwarzania prawnie uprzywilejowanej pozycji tylko dla jednej z nich. Finansowanie partii politycznych powinno być więc jawne.
Warto zaznaczyć, że działalność partii politycznych i ich cele może zbadać Trybunał Konstytucyjny. W sytuacji, gdy okaże się, że działalność danej partii jest niezgodna z zasadą pluralizmu politycznego, to partia ta może zostać wykreślona z ewidencji i zlikwidowana.
