Podatek Belki - podatek od zysków kapitałowych. Jak obliczyć, ile wynosi, kiedy wprowadzono?

Co to jest podatek Belki?

Podatek Belki to podatek dochodowy, obejmujący osoby fizyczne, którym objęto zyski z inwestycji kapitałowych w Polsce. Potocznie określany jest podatkiem Belki ze względu na fakt jego wprowadzenia w 2002 r. z inicjatywy Marka Belki, ówczesnego ministra finansów. Jest rodzajem zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych. Osoby inwestujące na giełdzie, trzymające oszczędności na lokatach bankowych i rachunkach oszczędnościowych powinny wiedzieć, że istnieje tu obowiązek podatkowy, od osiągniętych zysków należy odprowadzić właśnie tzw. podatek Belki.

Kiedy należy opłacić podatek Belki?

Początkowo podatek Belki dotyczył tylko zysków z depozytów bankowych np. lokat bankowych czy kont oszczędnościowych, a stawka podatku wynosiła 20%. W 2004 r. nastąpiła nowelizacja, obniżająca stawkę zryczałtowaną do 19% i objęła także inwestycje w papiery wartościowe.

Po wprowadzeniu podatku określało się go więc podatkiem od lokat. Obecnie podatek dotyczy prawie wszystkich produktów, które dają możliwość wyrobienia zysku.

Podatek Belki należy uiścić, gdy otrzymane zyski pochodzą z: obligacji, dywidend, funduszy kapitałowych, pracowniczych funduszy emerytalnych lub papierów wartościowych. Co ważne, podatek ten podbierany jest także od osób, które ulokowały swoje oszczędności na IKE, chyba że zostały one wybrane po 60. roku życia.

Kiedy nie trzeba płacić podatku Belki?

Jeden z wyjątków dotyczy wspomnianego wcześniej Indywidualnego Konta Emerytalnego lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. Osoba odkładająca w ten sposób oszczędności na emeryturę, nie zapłaci podatku Belki, jednak przy spełnieniu pewnych warunków. W przypadku IKE osoba ta ma ukończony 60. rok życia lub nabyła uprawnienia emerytalne i ukończyła 55 rok życia.

W przypadku IKZE wymogiem, by nie płacić podatku Belki, jest ukończenie 65 roku życia. Dodatkowym warunkiem do zwolnienia od podatku Belki jest, zarówno w przypadku IKE jak i IKZE, konieczność dokonywania wpłat na konto przez minimum 5 dowolnych lat kalendarzowych.

Zwolnienie z konieczności regulowania podatku Belki przysługuje również uczestnikom Pracowniczych Planów Kapitałowych, którzy wypłacą swój kapitał po 60. roku życia lub osobom młodszym, które wypłacą swój kapitał ze względu na ciężką chorobę lub na wkład własny.

Jak obliczyć wysokość podatku Belki?

Należy pamiętać, że podatek Belki pobierany jest od zysku, a nie całej zainwestowanej kwoty. By obliczyć wysokość podatku, należy obliczyć jaki dochód został osiągnięty, a następnie uzyskaną wartość pomnożyć przez stawkę podatku. W przypadku lokat dochodem będzie suma odsetek, które osoba inwestująca otrzymała od banku, a np. w przypadku papierów wartościowych będzie to różnica między kursem sprzedaży i kupna.

Podatek zaokrąglamy do pełnych groszy w górę.

Odprowadzenie podatku Belki

W większości przypadków podatek pobiera instytucja finansowa, w której ulokowany został kapitał i przekazuje do Urzędu Skarbowego. Inwestujący nie musi więc dokonywać dodatkowych rozliczeń ani składać dodatkowej dokumentacji czy deklaracji podatkowej, by odprowadzić podatek. Taka sytuacja ma miejsce m.in. gdy pieniądze są na lokacie lub koncie oszczędnościowym - bank lub fundusz inwestycyjny prześle do klienta kwotę, po odjęciu od niej podatku.

Samodzielnego rozliczenia nie musi dokonywać również osoba, która wycofa kapitał z IKE lub funduszu inwestycyjnego. Tutaj również na konto takiej osoby trafi kwota pomniejszona o odliczony podatek.

Sytuacją, w której należy samodzielnie odprowadzić podatek Belki, jest sprzedaż z zyskiem papierów wartościowych, zyski osiągnięte z pożyczonych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów czy udziałów w spółkach.

W tej sytuacji inwestujący zobowiązany jest, by złożyć deklarację PIT-38.

Podatek Belki kontrowersje

Początki funkcjonowania podatku Belki w Polsce, okryte zostały złą sławą, ze względu na nazywanie go w uproszczeniu "podatkiem od lokat". Nowelizacja zmieniła produkty finansowe, na które nałożony został podatek, jednak w świadomości wielu, wciąż funkcjonuje on w takiej formie.

Istnieje również przekonanie, że podatek powoduje konieczność przekazywania dużych kwot na rzecz państwa, pozostawiając niewielkie zyski inwestującemu. W przypadku lokat, w opozycji stoi tu fakt, niezwykle niskiego oprocentowania tego typu instrumentów finansowych w Polsce.