Premia uznaniowa. Kto może ją otrzymać? Kiedy pracodawca przyznaje premię uznaniową?
Premia uznaniowa - kto ją przyznaje?
Premia uznaniowa
Premia uznaniowa, którą zatrudniony otrzymuje jedynie na podstawie swobodnej oceny pracodawcy, jest w istocie rodzajem nagrody. Oznacza to, że traktujemy ją jako świadczenie nieroszczeniowe (co do zasady pracownik nie może domagać się jej wypłaty). Pracodawca może samodzielnie decydować, komu je przyznać i w jakiej wysokości (uwzględniając oczywiście nakaz równego traktowania podwładnych i zakaz dyskryminacji, w tym też w wynagrodzeniach).
W regulaminie zakładu pracy nie ma ustalonych zasad przyznawania premii uznaniowej ani warunków, które należy spełnić, by uzyskać premię. W związku z tym pracownik nie może domagać się od jej wypłacenia. Pracodawca może przyznać ją dowolnemu pracownikowi lub wybranej grupie, jeśli uzna, że zasługują oni na dodatek do comiesięcznej pensji.
Premia uznaniowa nie jest uregulowana przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca może, ale nie musi, ustalić dodatkowe składniki wynagrodzenia.
Pracownik może także rościć sobie prawo do wypłaty premii uznaniowej, gdy została mu ona udzielona, jednak nie doszło do jej wypłacenia. Premia uznaniowa jest przychodem pracownika wynikającym ze stosunku pracy, który podlega dodaniu do pozostałych przychodów uzyskanych z tego źródła.
Premia uznaniowa jest przychodem ze stosunku pracy, który nie został wyłączony z oskładkowania i opodatkowania. Przychód ten pracodawca powinien zatem opodatkować i wliczyć pracownikowi do podstawy wymiaru składek ZUS oraz naliczyć od niego składki.
Za co można otrzymać premię?
Premię otrzymuje się za wyjątkowe osiągnięcia na rzecz zakładu pracy lub spełnienie wytycznych, znajdujących się w regulaminie.
Wśród rodzajów premii wyróżnia się między innymi: premię regulaminową - przyznawaną za spełnienie konkretnych warunków, zawartych w regulaminie firmy. Pracownik ma prawo żądać jej wypłacenia.
Premia regulaminowa a premia uznaniowa
W przypadku premii regulaminowej, zasady jej przyznawania, kryteria oraz terminy wypłaty określane są w wewnętrznych przepisach, np. w regulaminie wynagradzania. Każdy pracownik po spełnieniu określonych zapisów ma prawo żądać od pracodawcy wypłacenia premii regulaminowej. Jeśli pracodawca odmówi jej wypłacenia po spełnieniu warunków zawartych w regulaminie, wówczas pracownik może dochodzić swoich praw na drodze sądowej.
Czy premię uznaniową wliczamy do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego? Eksperci wyjaśniają, że zależy to od wewnątrzzakładowych przepisów.
Jeśli w regulaminie zapisano, że pracownik ma prawo do premii również w okresie nieobecności, to nie wliczamy jej do podstawy. Natomiast, jeśli wskazano, że premia nie przysługuje za czas choroby, wliczamy ją do podstawy wymiary. Zapisy mają częściej zastosowanie w przypadku premii regulaminowej.
Pracodawca, który tworzy regulamin premiowania, musi określić:
- warunki, które trzeba spełnić, żeby taką premię uzyskać
- okoliczności, które powodują, że premia nie będzie wypłacona
Premia uznaniowa niemająca charakteru roszczeniowego nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i z tego powodu nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego
