Niewidoczna niepełnosprawność — poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania
Czy istnieje jedna definicja niepełnosprawności?
Nie ma jednej, ogólnie przyjętej definicji niepełnosprawności. Zasadniczo istnieje wiele różnych przyczyn niepełnosprawności, w tym:
- przyczyny biologiczne
- przyczyny funkcjonalne
- przyczyny społeczne
W raporcie Głównego Urzędu Statystycznego czytamy:
Oczywiście problem niepełnosprawności nie dotyczy tylko osób starszych. Może on wystąpić także wśród osób bardzo młodych, a nawet małych dzieci, wskutek wad wrodzonych, chorób przewlekłych, wypadków czy urazów.
Ilu jest ludzi niepełnosprawnych w Polsce?
Ze względu na powszechny brak posiadania stosownych dokumentów potwierdzający stan zdrowia, w Polsce ciężko oszacować dokładną liczbę osób niepełnosprawnych. GUS podaje:
System orzekania o niepełnosprawności osób w Polsce jest dla wielu osób zawiły i mało czytelny. Obowiązujące przepisy prawne, w zależności od tego, kiedy się ukazały, używają różnego nazewnictwa w stosunku do tych samych osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność jest orzekana przez różne instytucje i dla różnych celów. Czasem elementy zawarte w posiadanym orzeczeniu nie są wystarczające dla uzyskania ulg i świadczeń, o które osoba niepełnosprawna chce wystąpić i musi ona poddać się badaniom wymaganym przez inny organ orzekający.
W rzeczywistości liczba osób niepełnosprawnych w kraju jest znacznie większa niż podana w statystykach. Szacuje się, że w Polsce jest około od 4 do 7 milionów osób z niepełnosprawnościami.
Na czym polega niewidoczna niepełnosprawność?
Nie każda niepełnosprawność jest łatwo dostrzegalna przez społeczeństwo. W świadomości wielu osób osobą niepełnosprawną jest ktoś, kto porusza się o kulach lub na wózku. Choć takie choroby są widoczne gołym okiem, istnieją też schorzenia, których nie widać. W efekcie osoba, która pozornie wygląda na zdrową, może cierpieć z powodu niewidzialnej niepełnosprawności i natrafiać na trudności w kluczowych sytuacjach życiowych.
Na oficjalnej stronie Rzecznika Praw Pacjenta można przeczytać:
Powszechnie rozumiana niepełnosprawność jest widoczna, łatwo dostrzegalna, a w domyśle polega na jakimś braku, np. kończyny lub swoistym unieruchomieniu. Problem pojawia się, kiedy niepełnosprawność jest ukryta oraz kiedy schorzenie nie jest powszechnie znane społecznie, bo należy do chorób rzadkich.
Jakie są przykłady niewidocznych niepełnosprawności?
Doskonałym przykładem niewidocznej niepełnosprawności jest niedosłuch lub całkowita głuchota, a także niedowidzenie. Normalne funkcjonowanie utrudnia także epilepsja oraz cukrzyca. Warto zwrócić również uwagę na choroby genetyczne, immunologiczne oraz nowotworowe. Równie istotne są choroby natury psychicznej, neurologicznej oraz kardiologicznej. Przykładowe niewidzialne niepełnosprawności to:
- ADHD
- HIV/ AIDS
- Zespół Tourette'a
- nerwica
- stwardnienie rozsiane
- depresja
- zespół stresu pourazowego
- schizofrenia
- choroba afektywna dwubiegunowa
- endometrioza
- mukowiscydoza
- reumatoidalne zapalenie stawów
Z jakimi problemami borykają się osoby z niewidzialną niepełnosprawnością?
Osoby z widoczną niepełnosprawnością, choć borykają się z wieloma problemami, znacznie łatwiej uzyskują wsparcie i pomoc ze strony społeczeństwa. Warto zwrócić jednak również uwagę na ograniczenia, z jakimi codziennie muszą radzić sobie osoby, które cierpią z powodu niewidzialnej niepełnosprawności. Jak wskazuje Ewelina Zych Myłek — Prezes fundacji Instytut Świadomości:
Szybko dostrzegamy też atrybuty niepełnosprawności m.in. białe laski, kule czy właśnie wózki – takim osobom pomagamy chętniej, czy też nawet występuje silny społeczny nacisk na taką pomoc. Ustępujemy miejsca w komunikacji miejskiej i kolejkach, budujemy podjazdy przy budynkach, pomagamy w zakupach czy wyznaczamy specjalne miejsca do parkowania. Takich przykładów jest dużo. Problem pojawia się, kiedy niepełnosprawność jest ukryta i dotyczy danej choroby cywilizacyjnej, a zwiększa, kiedy schorzenie nie jest powszechnie znane społecznie, bo należy do chorób rzadkich. Takie osoby napotykają w życiu wiele trudności i przykrości zaczynając od miejsca pracy, ZUS-u, przez zakupy, aż do relacji z sąsiadami i rodziną włącznie.
Kampania społeczna "Niewidzialna Niepełnosprawność"
Fundacja Instytut Świadomości organizuje kampanię społeczną o nazwie "Niewidzialna Niepełnosprawność". Honorowym patronatem objął ją Rzecznik Praw Pacjenta. Kampania ma na celu zapewnienie pomocy dla osób niepełnosprawnych, w tym pomocy medycznej oraz prawnej.
W efekcie osoby niepełnosprawne unikną problemów w uzyskiwaniu świadczeń. Dzięki temu uzyskanie rent i wsparcia socjalnego przestanie być tak problematyczne. Co więcej, celem kampanii jest zbudowanie szerokiej świadomości społecznej. Dzięki temu osoby z niewidoczną niepełnosprawnością będą mogły sprawniej funkcjonować w społeczeństwie i uzyskają zrozumienie ze strony pracodawcy oraz innych osób.
