Tornado, czyli niszcząca siła natury. Najważniejsze informacje o trąbach powietrznych
Jak powstaje tornado?
Trąba powietrzna może powstać na każdym kontynencie, poza Antarktydą. Najczęściej spotykamy się tego typu zjawiskiem jednak w Stanach Zjednoczonych. Każdego roku, mieszkańcy tego zakątka świata mierzą się z około 1200 tornad rocznie. Szczególnie często pojawiają się w stanie Teksas i Oklahoma, choć mogą powstać również w stanie Kentucky.
Tornado powstaje w sytuacji, w której spotykają się dwie masy ciepłego oraz zimnego powietrza. Jak wiadomo, ciepłe ucieka z powierzchni ziemi do góry i w ten sposób tworzy się prąd wstępujący. Jeżeli będzie on na tyle silny, to może obrócić poziomy ruch powietrza, tak aby były pionowe. To wtedy całość zaczyna wirować i pojawia się mezocyklon. Jest to siła, która się napędza, ponieważ chmura zasysa powietrze, które znajduje się pod nią, a następnie kropelki wody formułują się w chmurę, która przybiera kształt leja.
Całość styka się z wodą, następnie powstaje trąba powietrzna.
Silne tornada powstają z superkomórek burzowych. To właśnie one wywołują również silny wiatr, ulewy, grad oraz oczywiście tornada.
Centrum Prognozowania Burzy National Weather Service podaje, że tornada najczęściej pojawiają się wiosną, a najrzadziej zimą. Mogą wystąpić tak naprawdę o każdej porze dnia, jednak najczęściej jest to popołudniu, ponieważ to wtedy ziemia jest wystarczająco ogrzana przez słońce, aby mogła uformować się burza.
Tornado w USA
Tornada najczęściej występują w Stanach Zjednoczonych. W grudniu są one raczej niespotykane, choć pojawiły się w tym czasie w 2021 roku. Utworzyły się w stanie Kentucky, Illinois, Missisipi, Missouri i Tennessee. Żywioł burzył domy, a także zrywał linie energetyczne. Gubernator Andy Beshear mówił o tym, że liczba ofiar oscylowała w okolicach 100 osób. W tym czasie wielu mieszkańców zostało uwięzionych pod gruzami. Zawaliły się nie tylko domy, ale również miejsca pracy, w tym także fabryki. W stanie Illinois zniszczenia były rozległe, co było ogromnym utrudnieniem do ratowników. W Kentucky zniszczeniu uległa fabryka świec, po masywnej budowli zostało gruzowisko składające się z metalu, beczek z żrącymi chemikaliami i betonu.
Tornada w USA występują bardzo często, dlatego w wielu miejscach znajdują się bunkry. Niektórzy mieszkańcy decydują się na budowanie specjalnych piwnic, w których mogą przetrwać najgorsze wichury.
Robią również zapasy żywności, z których mogą skorzystać w razie klęski żywiołowej.
Tornado w Polsce
Tornado rzadko występuje w Polsce i całej Europie. Oczywiście się zdarza, jednak zazwyczaj w naszym kraju jest ich zaledwie kilka w ciągu roku. Specjaliści spekulują jednak na temat tego, że w najbliższych latach będzie się ich pojawiać znacznie więcej. Powodem mają być zmiany klimatyczne, jakie występują na terenie naszego kraju. Najwięcej tornad powstaje w okolicach Opola.
W 2008 roku obok Strzelców Opolskich przeszło tornado o sile EF4 w skali Fujity, a prędkość wiatru wynosiła 330 km/h. Wiatr był na tyle silny, że unosił samochody, a nawet niszczył piętra budynków.
Jak mierzona jest siła tornada?
Siłę tornad określa się w skali Fujita. Może ona wnosić od EF0 do EF5. Najsłabsze o mocy EF0 osiągają prędkość do 137 km/h. Taka wichura łamie gałęzie, może uszkodzić dach, a także szybę w oknie. W USA najczęściej występują tornada o sile EF0 i EF1.
Najsilniejsze tornado o mocy EF5 osiąga prędkość powyżej 322 km/h. Jest to tak ogromna prędkość, że może wyrwać dom o nawet bardzo solidnych fundamentach. Żywioł zrównuje z ziemią nawet konstrukcje żelbetonowe. W historii zdarzały się sytuacje, w których wiatr zrywał asfaltową drogę, a także deformował wieżowce.
