Tsunami - czym jest i w jaki sposób powstaje? Najważniejsze informacje o tsunami
Czym jest tsunami?
Fala tsunami jest jedną z najbardziej niszczycielskich sił natury. Woda z ogromną prędkością uderzająca o brzeg, może całkowicie zmieść zabudowania z powierzchni ziemi. Nierzadko wdziera się nawet na kilka kilometrów w głąb lądu, przez co ofiar może być nawet tysiące.
Ciekawym zjawiskiem jest to, że fala piętrzy się dopiero w strefie brzegowej, a więc nie widać tego na pełnym morzu. Tsunami może powstać na wiele różnorodnych sposobów. Wywołuje je m.in. trzęsienie ziemi, wybuch wulkanu, osuwiska ziemi, a także cielenie się lodowców.
W ostatnich latach ogromne fale tsunami o wysokości 30 metrów zniszczyły wybrzeże kilku krajów Azji.
Miało to miejsce 24 grudnia 2014 roku, a przyczyną było trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim. Łącznie zginęło wtedy 300 tysięcy osób. Z kolei w 2011 roku Japonia borykała się ze skutkami fal tsunami o wysokości około 40 metrów wysokości.
Od epicentrum trzęsienia ziemi na morzu fale poruszają się z prędkością do nawet 900 km/h. Ich wysokość jest niewielka, ponieważ nie przekracza kilkudziesięciu centymetrów, jednak długość fal może dochodzić nawet do kilkuset kilometrów. Piętrzą się one w obszarach przybrzeżnych. Najczęściej tego typu zjawiska występują na Oceanie Spokojnym.
Rodzaje tsunami
Naukowcy wyróżniają trzy rodzaje tsunami:
- lokalne, kiedy miejsce powstania fali znajduje się dość blisko wybrzeża i dociera ona do brzegu w czasie mniejszym niż pół godziny,
- regionalne, które są większym zagrożeniem i docierają do wybrzeża w ciągu pięciu godzin,
- ponadregionalne, czyli pacyficzne, od chwili wzbudzenia, fala może przybyć do brzegu w czasie od kilku do nawet kilkunastu godzin. Fala może objąć obszar po obu stronach Pacyfiku.
Co robić w trakcie tsunami?
Ministerstwo Spraw Zagranicznych informuje Polaków o tym, co mogą zrobić, gdy znajdują się w obszarze zagrożenia, również na wielką skalę.
Gdy wystąpi podobne zjawisko, warto skorzystać z następujących porad:
- w razie wystąpienia trzęsienia ziemi, należy uklęknąć, oprzeć się na łokciach i zakryć głowę, a najlepiej schować się pod stołem,
- w razie wystąpienia tsunami, koniecznie udaj się na jak najwyższy teren, najlepiej w głębi lądu,
- najbezpieczniej będzie poruszać się pieszo, ponieważ dzięki temu nie utkniesz w korku,
- miej pod ręką najważniejsze dla siebie rzeczy, takie jak dokumenty, leki oraz gotówkę.
Jeżeli znajdujesz się w wodzie, chwyć się czegoś, na czym możesz pływać, a jeżeli płyniesz łodzią, kieruj się w stronę otwartego morza.
Co zrobić po tsunami?
Chwile po tsunami również są przerażające. W tym czasie musisz zachować zimną krew. Przede wszystkim przebywaj z daleka od zagrożonej strefy. Słuchaj radia, żeby być na bieżąco z informacjami na temat bezpieczeństwa.
Zawsze uważnie słuchaj poleceń lokalnych władz, które wiedzą najlepiej, co należy zrobić w danej sytuacji. Postaraj się trzymać jak najdalej zniszczonych budynków, mostów, a także dróg.
Unikaj również popowodziowej wody, ponieważ może być zanieczyszczona, a także w ten sposób narażasz się na porażenie prądem. Czym prędzej skontaktuj się również ze swoimi najbliższymi, których poinformujesz o swoim stanie zdrowia oraz miejscu przebywania. Jako osoba podróżna, na pewno masz wykupione ubezpieczenie, a więc zrób zdjęcia strat, jakie poniosłeś, a następnie wyślij je do firmy ubezpieczeniowej.
Trzęsienie ziemi u wybrzeży Alaski
W 2021 roku mieliśmy do czynienia z trzęsieniem ziemi u wybrzeży Alaski, kiedy to wydano ostrzeżenie przed tsunami. Epicentrum znalazło się ok. 90 km na południe od wybrzeża stanu Alaska od miejscowości Perryville. Służby monitorowały sytuację również u wybrzeży Hawajów. Na szczęście nie doszło do tragedii.
