Święta Bożego Narodzenia - geneza, najważniejsze zwyczaje. Wszystko, co chcesz wiedzieć
Geneza Świąt Bożego Narodzenia
Święta Bożego Narodzenia to rocznica narodzin Jezusa Chrystusa. W tradycji chrześcijańskiej nie ma jednak dokładnie wspomnianej daty, gdy Chrystus się narodził. O dniu 25 grudnia pisał między innymi Hipolit Rzymski. Jednocześnie wybór 25 grudnia nie jest przypadkowy, ponieważ jest odpowiedzią na święta pogańskie, obchodzone w dawnych czasach, związane z narodzinami Mitry (boga popularnego w Cesarstwie Rzymskim).
Od IV wieku Święta Bożego Narodzenia stały się ważnym dniem w kościele liturgicznym. W kolejnych wiekach tradycja ta rozwijała się, pojawiały się także różne zwyczaje.
Najważniejsze zwyczaje na Boże Narodzenie
W Polsce Boże Narodzenie jest ważnym świętem nie tylko z punktu widzenia religijnego, ale także ze względu na różne zwyczaje i rytuały, które czynią czas Świąt wyjątkowym i rodzinnym. Ważne tradycje to między innymi ubieranie choinki, a także obchodzenie Wigilii oraz chodzenie na pasterkę.
Ubieranie choinki
Tradycja ubierania choinki narodziła się w Alzacji, gdzie ozdabiano drzewka papierowymi ozdobami. W XVI wieku zwyczaj ten przyjął się w Niemczech i przywędrował stamtąd do Polski. W XIX wieku choinka stała się jednym z ważniejszych symboli Świąt Bożego Narodzenia.
Obecnie w sklepach można znaleźć ogromny wybór ozdób choinkowych - bombek, łańcuchów i lampek. W niektórych domach wciąż domownicy samodzielnie przygotowują ozdoby. W Polsce tradycyjnie choinkę ubiera się 24 grudnia, jednak obecnie wiele osób decyduje się na zakup drzewka i ozdobienie go znacznie wcześniej.
Wigilia - potrawy, prezenty, śpiewanie kolęd
W Polsce Wigilia to bardzo ważny dzień, gdy cała rodzina zasiada przy wigilijnym stole i świętuje Boże Narodzenie. Wigilia przypada zawsze na 24 grudnia i to właśnie ten dzień kończy czterotygodniowy Adwent. Zwykle dzieci wypatrują pierwszej gwiazdki, która a symbolizować pierwsze gwiazdy, prowadzące Trzech Króli do stajenki w Betlejem, gdzie znajdował się Jezus Chrystus.
Z Wigilią związane są ważne zwyczaje dotyczące świątecznych potraw, rozdawania prezentów, śpiewania kolęd. Przed wspólną kolacją domownicy dzielą się opłatkiem i składają sobie życzenia. Zwyczaj ten pochodzi od dzielenia się chlebem.
Zgodnie z tradycją na stole wigilijnym powinno znaleźć się 12 potraw, symbolizujących różne płody ziemi. Do najbardziej typowych dań należą barszcz z uszkami, ryby (nie tylko karp, ale także inne), pierogi z kapustą, a także paszteciki z grzybami i kluski z makiem. Dodatkowo piecze się pyszne ciasta na Boże Narodzenie. Obecnie w wielu domach potrawy te są modyfikowane w taki sposób, aby smakowały wszystkim domownikom.
W Wigilię duże znaczenie ma obdarowywanie się prezentami, które są wyrazem wzajemnej miłości. Wręczanie podarunków to zwyczaj znany z XIX wieku, a obecnie kultywowany w wielu domach. W większości wypadków prezenty odnajduje się pod choinką. Warto wiedzieć o tym, że w innych krajach (na przykład Wielkiej Brytanii) podarunki wręczane są 25 grudnia rano.
Pasterka
Pasterka to uroczysta msza, odbywająca się o północy, w nocy z 24 na 25 grudnia. Właśnie wtedy głośno biją wszystkie kościelne dzwony, a wiele rodzin wybiera się do kościoła oraz na krótki spacer. W Polsce pasterka zaczęła być odprawiana w średniowieczu, a na nabożeństwie można było zobaczyć tłumy wiernych. Obecnie wciąż wiele osób decyduje się na udział w Pasterce.
Boże Narodzenie - wyjątkowo rodzinne święto
Boże Narodzenie to jedno z najbardziej rodzinnych świąt w Polsce. Co ciekawe w naszym kraju ważniejszy jest dzień Wigilii, a nie 25 grudnia. To w końcu w czasie Wigilii podawane są najsmaczniejsze potrawy, otwierane są prezenty, domownicy śpiewają kolędy, a późnym wieczorem idą na Pasterkę. Z kolei 25 grudnia najczęściej odbywa się rodzinny obiad. W drugi dzień świąt rodziny często się odwiedzają i spędzają wspólnie czas.
Tradycje bożonarodzeniowe mają swoje korzenie w dawnych wiekach, jednak wciąż towarzyszą wielu Polakom przy stole. To właśnie Święta Bożego Narodzenia uznawane są za czas bardzo klimatyczny, rodzinny, pełen radości.