Prokuratura generalna - jak działała i jakie pełniła obowiązki?
Prokuratura Generalna - to warto wiedzieć
Prokuratura Generalna była urzędem, który obsługiwał Prokuratora Generalnego. Od 2016 scalono jednak to stanowisko ze stanowiskiem Ministra Sprawiedliwości. Od tego czasu obowiązki organu przejęła Prokuratura Krajowa. Obowiązki są podobne, do tych, jakie były sprawowane przez urząd wcześniej, a więc:
- nadzorowanie i prowadzenie postępowania przygotowawczego,
- pomoc w udziale prokuratora w postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym, Sądem Najwyższym oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym,
- nadzór instancyjny i służbowy nad postępowaniami, które są prowadzone w regionalnych prokuraturach,
- wizytacje prokuratorów regionalnych,
- prowadzenie nadzoru nad pozostałymi jednostkami organizacyjnymi prokuratury.
To tylko część obowiązków Prokuratury Krajowej, a tym samym niegdyś Generalnej, która odnajdywała się również w sprawach karnych.
Kim jest Prokurator Generalny i Prokurator Krajowy?
Najwyższy organ prokuratury w naszym kraju to Prokurator Generalny, a tuż po nim znajduje się Prokurator Krajowy. Jest to zatem przełożony wszystkich prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.
W 1990 zespolono urząd Ministra Sprawiedliwości ze stanowiskiem Prokuratora Generalnego. Z kolei w 2010 roku je rozdzielono. Wtedy Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zajmował się powoływaniem Prokuratora Generalnego. Wybierał spośród dwóch kandydatów, którzy byli zgłaszani przez Krajową Radę Sądownictwa i Krajową Radę Prokuratury. Kadencja na tym stanowisku trwała okrągłe sześć lat. Prokurator po wypełnieniu swoich obowiązków, przechodził w stan spoczynku i nie mógł zostać ponownie wyznaczony. Pierwszym, a zarazem ostatnim Prokuratorem Generalnym, który został powołany w ten sposób był Andrzej Seremet.
W 2016 roku ponownie połączono te dwa urzędy i tym samym zlikwidowano Prokuraturę Generalną.
Obecnie to Minister Sprawiedliwości pełni rolę Prokuratora Generalnego. Na przestrzeni lat to stanowisko obejmowali m.in.:
- Zbigniew Dyka,
- Jan Piątkowski,
- Jerzy Jaskiernia,
- Hanna Suchocka,
- Lech Kaczyński,
- Marek Sadowski,
- Andrzej Kalwas,
- Zbigniew Ziobro,
- Zbigniew Ćwiąkalski,
- Andrzej Czuma,
- Krzysztof Kwiatkowski.
Obecnie Prokuratorem Generalnym jest Zbigniew Ziobro, który jest politykiem oraz z wykształcenia prawnikiem. Pełni tę funkcję po raz kolejny, ponieważ wcześniej był Ministrem Sprawiedliwości, a więc również Prokuratorem Generalnym w latach 2005 - 2007. W 2015 objął stanowisko Ministra Sprawiedliwości, a w związku ze zmianami wprowadzonymi przez rząd, od 2016 stał się również Prokuratorem Generalnym, ponieważ tak jak wspomnieliśmy powyżej, te dwa stanowiska zostały połączone.
