Organizacja Narodów Zjednoczonych - cele, organy, lista państw członkowskich
Kiedy podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych?
26 czerwca 1945 roku podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych w wyniku czego powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych. Samo ONZ powstało 24 października 1945 roku i tym samym stało się potomkiem Ligii Narodów.
Historia Organizacji Narodów Zjednoczonych
Już w czasie II wojny światowej pojawiła się idea stworzenia organizacji, której celem będzie dbanie o bezpieczeństwo na świecie. Tym samym w 1941 roku podpisano Kartę Atlantycką, która była zapowiedzią powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych. Kolejnym ważnym dokumentem była Karta Waszyngtońska, podpisana przez 26 państw, w tym także Polskę, w 1942 roku.
Początkowo Kartę OZN podpisało 50 państw, chociaż wśród członków pierwotnych znalazło się 51 krajów.
Tym, który nie mógł od razu podpisać dokumentu była właśnie Polska, a dokładniej Rząd RP na uchodźstwie. Ten ostatni podpis pojawił się na Karcie 16 października 1945 roku.
Cele ONZ
Do najważniejszych celów Organizacji Narodów Zjednoczonych należą:
- utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa,
- rozwijanie przyjaźni miedzy państwami,
- rozwiązywanie problemów,
- uznanie równości bez względu na rasę, płeć, wyznanie i inne.
Organy ONZ
Do podstawowych organów ONZ należą:
- Zgromadzenie Ogólne ONZ
- Rada Bezpieczeństwa ONZ
- Sekretariat ONZ
- Rada Gospodarcza i Społeczna
- Rada Powiernicza ONZ
- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości ONZ
Dodatkowo w skład ONZ wchodzą także organy wyspecjalizowane, do których można zakwalifikować następujące organizacje:
- Programy i fundusze, których działanie opiera się przede wszystkim na zdrowiu i pomocy humanitarnej, a także walce o prawa człowieka. Można tutaj zakwalifikować:
- Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF),
- Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP),
- Światowy Program Żywnościowy (WFP).
- Organizacje wyspecjalizowane, których zadaniem są konkretne problemy. Można tutaj zakwalifikować takie organizacje jak:
- Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO),
- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO),
- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO),
- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).
ONZ -lista państw członkowskich
Początkowo w skład ONZ wchodziło 51 państw, natomiast obecnie lista składa się aż ze 193 krajów.
Członkowie pierwotni
Za członków pierwotnych uznanych jest 51 państw. Są to:
- kraje, które od razu pojawiły się konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco i złożyły swoje podpisy,
- Polska, która ze względu na brak rządu nie mogła brać udziału w konferencji, jednak inne kraje uznały Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie jako prawomocny, jednak ZSRR uznał, że obecnym Rządem jest Rząd Tymczasowy w Warszawie.
Obecne państwa członkowskie
Współcześnie w skład ONZ wchodzą prawie wszystkie państwa świata. Do Organizacji Narodów Zjednoczonych nie należą tylko takie kraje jak:
- Watykan (ma status obserwatora)
- Palestyna
- Zanzibar
- Republika Chińska
W praktyce więc w skład ONZ wchodzą praktycznie wszystkie kraje.
Krytyka ONZ
Warto zaznaczyć, że wielu obserwatora krytykuje działania ONZ, ze względu na szerzącą się globalizację i brak działań wspomagających poszanowanie praw człowieka. Obecnie coraz bardziej rośnie znaczenie Chin, a pandemia sprawiła, że wiele krajów ma problemy z rewolucją cyfrową. Tym samym według niektórych obserwatorów ONZ jest organizacją potrzebną, jednak w nieco innej, może bardziej rewolucyjnej, formie.